عمل فک یکی از مهم ترین و حساس ترین عمل ها در زمینه دندانپزشکی و مشکلات فک و صورت است. این نوع عمل به منظور اصلاح مشکلات مربوط به ساختار فک، دندان ها، و صورت انجام می شود و می تواند تاثیر زیادی بر زیبایی ظاهری، عملکرد فک و دندان ها، و حتی سلامت کلی فرد داشته باشد. مشکلات فک ممکن است به دلیل ناهنجاری های ژنتیکی، تصادفات، یا بیماری های خاص ایجاد شوند و در این شرایط جراحی فک می تواند راه حلی کارآمد برای اصلاح مشکلات باشد. در این مقاله به بررسی عمل فک، انواع آن، مراحل انجام و دلایل نیاز به این نوع عمل می پردازیم.

جراحی فک چیست؟

عمل فک، عملی است که با هدف اصلاح ناهنجاری ها و مشکلات ساختاری در فک ها، فک بالا یا پایین و همچنین بهبود عملکرد جویدن و زیبایی صورت انجام می شود. این روش معمولاً توسط جراحان فک و صورت و در شرایطی انجام می شود که مشکلات فک تأثیرات منفی بر سلامتی فرد، عملکرد صحیح دندان ها، یا زیبایی صورت داشته باشد.

در برخی موارد، مشکلات فک ممکن است به طور طبیعی با رشد و نمو فک ها بروز پیدا کنند، در حالی که در سایر موارد، مشکلات فک ممکن است ناشی از تصادف ها، بیماری ها یا عفونت ها باشند. عمل فک برای اصلاح مشکلاتی مانند فک پایین برتر، فک بالا برتر، مشکلات بایت (بستن دندان ها به طور غیرطبیعی) و ناهنجاری های صورت انجام می شود.

دلایل انجام جراحی فک

این جراحی ممکن است به دلایل مختلفی انجام شود. این دلایل شامل موارد پزشکی، زیبایی و عملکردی است که در ادامه به آن می پردازیم:

مشکلات عملکردی فک

مشکلات عملکردی فک یکی از اصلی ترین دلایلی است که افراد به عمل فک نیاز دارند. برخی از مشکلات عملکردی می توانند بر زندگی روزمره فرد تأثیر بگذارند و برای اصلاح آن ها باید عمل جراحی انجام شود. به عنوان مثال در صورتی که فک ها به درستی به هم نرسند، ممکن است فرد نتواند به طور صحیح غذا را بجود. این مشکل می تواند به سوء هاضمه و مشکلات گوارشی منجر شود. علاوه بر این، این مشکلات می توانند باعث دشواری در تلفظ صحیح کلمات و صحبت کردن به طور طبیعی شوند. در برخی موارد، مشکلات فک باعث درد و مشکلات در مفصل گیجگاهی (TMJ) می شود که می تواند حرکت فک را محدود و موجب درد شدید در ناحیه فک و صورت شود.

مشکلات زیبایی صورت

جراحی فک علاوه بر مشکلات عملکردی، می تواند به طور قابل توجهی بر زیبایی صورت فرد نیز تاثیر بگذارد. به عنوان مثال در برخی افراد، فک ها ممکن است به طور غیرطبیعی رشد کرده و صورت را از تقارن طبیعی خارج کنند. عمل فک می تواند به اصلاح این ناهنجاری ها کمک کند. گاهی اوقات فک ها به طور غیرطبیعی بسته می شوند که باعث ایجاد فاصله های زیاد یا نامتقارن بین دندان ها می شود. این مشکلات می توانند ظاهر دندان ها را تحت تاثیر قرار دهند که البته با عمل فک و ارتودنسی قابل درمان است.

مشکلات ساختاری فک

گاهی اوقات فک ها ممکن است به طور مادرزادی یا به دلیل تصادفات یا بیماری ها به طور غیرطبیعی رشد کنند. این مشکلات می توانند به مشکلات جدی در عملکرد فک، سلامت دندان ها، و ظاهر صورت منجر شوند.

 انواع جراحی فک

این نوع جراحی به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می شود:

عمل فک بالا (ماکسیلا)

عمل فک بالا یا ماکسیلا به منظور اصلاح مشکلات در فک بالایی انجام می شود. این عمل معمولاً برای کسانی که فک بالایی آن ها به طور طبیعی عقب یا جلو است و یا در حالت های شدیدتر به طور نامتقارن قرار دارد، انجام می شود. این جراحی به طور عمده برای افرادی که مشکلاتی مانند دندان های جلو بر، مشکلات بایت یا مشکلات تنفسی دارند، توصیه می شود.

جراحی فک پایین (مندیبل)

عمل فک پایین برای اصلاح مشکلات در فک پایین انجام می شود. این عمل برای افرادی که فک پایین آن ها به طور غیرطبیعی رشد کرده است یا در موقعیت نادرستی قرار دارد، مناسب است. عمل فک پایین معمولاً برای درمان مشکلاتی مانند جلو بودن فک پایین، عقب بودن فک پایین و یا مشکلات جدی در بایت استفاده می شود.

جراحی ترکیبی (ماکسیلا و مندیبل)

در برخی موارد، عمل فک بالا و پایین به طور هم زمان انجام می شود تا مشکلات هر دو فک اصلاح شوند. این نوع جراحی ترکیبی معمولاً برای افرادی که دچار مشکلات پیچیده تر فک هستند، مانند مشکلات بایت شدید یا مشکلات ساختاری بزرگتر، توصیه می شود.

مراحل انجام جراحی فک

این جراحی معمولاً یک فرآیند پیچیده است که نیاز به آماده سازی دقیق و پیگیری مراقبت های بعد از عمل دارد. در ادامه مراحل اصلی عمل فک را توضیح می دهیم:

ارزیابی اولیه و مشاوره

قبل از انجام عمل، بیمار باید با یک جراح فک و صورت ملاقات کند تا وضعیت دقیق فک ها و دندان ها مورد ارزیابی قرار گیرد. این ارزیابی شامل معاینه فیزیکی، تصویربرداری با اشعه ایکس و سی تی اسکن برای تحلیل دقیق استخوان ها و بافت های نرم صورت است. پس از ارزیابی، جراح یک برنامه جراحی مناسب برای بیمار تدوین می کند. در این مرحله، اهداف جراحی، تکنیک های مورد استفاده، و نتایج مورد انتظار مشخص می شود.

جراحی فک

در روز عمل، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرد و جراحی آغاز می شود. جراح با استفاده از ابزارهای خاص، استخوان های فک را به موقعیت صحیح منتقل می کند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به برش های داخلی در دهان یا اطراف صورت باشد. پس از انجام جراحی، بیمار نیاز به بستری در بیمارستان یا کلینیک دارد تا از نزدیک تحت نظر قرار گیرد. در این مرحله، ممکن است داروهایی برای کاهش درد و جلوگیری از عفونت تجویز شود. مراقبت های بعد از جراحی شامل پیگیری های منظم با جراح، تغذیه نرم و اجتناب از فعالیت های شدید است.

خلاصه

جراحی فک یک روش موثر برای اصلاح مشکلات ساختاری فک، دندان ها و صورت است. این عمل می تواند به بهبود عملکرد فک، کاهش درد، اصلاح مشکلات بایت و افزایش زیبایی صورت کمک کند. با این حال، عمل فک یک فرآیند پیچیده است که نیاز به ارزیابی دقیق و برنامه ریزی صحیح دارد. افرادی که قصد انجام این جراحی را دارند، باید با جراحان متخصص مشورت کنند و تمامی مراحل و مراقبت های بعد از جراحی را به دقت دنبال کنند تا بهترین نتایج را بدست آورند.